Trajecten van de reis

Instructie kapitein

De dag voorafgaand aan het vertrek kreeg de kapitein van de directeuren van de Middelburgse Commercie Compagnie (MCC) drie documenten met instructies voor de reis overhandigd. Het waren:

  1. De instructie
  2. De particuliere instructie
  3. De nadere particuliere instructie

Bestemmingen en mensenhandel

De bestemmingen worden duidelijk omschreven in de instructie (West-Afrika) en de nadere particuliere instructie (Guyana). Datzelfde geldt voor de handel in tot slaaf gemaakte Afrikanen. De slaafgemaakten werden geruild tegen cargazoengoederen.

West-Afrika

“U zult eerst Caap Monte aandoen en zoveel slaven in te kopen als mogelijk is. Vervolgens zult u alle plaatsen langs de kust, waar slaven te koop zijn, bezoeken tot aan Caap des Palmas. U vaart terug en weer om, tussen Caap Monte en Caap des Palmas (de Bovenkust) totdat er geen slaven meer te koop zijn. Ook zult u rijst inkopen om uw verblijf aan de Bovenkust mogelijk te maken.”

“Wanneer u geen slaven meer aan de Bovenkust kunt kopen, zult u vanaf Caap des Palmas tot aan Caap Lahoe, langs de Greinkust, en verder tot aan Caap Tres Puntas varen. U zult zoveel slaven als mogelijk inkopen. Zodra u alle slaven hebt gekocht, zult u zo spoedig mogelijk naar de kolonie zeilen die u is opgegeven.”

Nergens wordt het beoogde aantal te kopen mensen gegeven, maar de lijst met het cargazoen geeft een aanwijzing. Hierin worden de goederen opgesomd die tegen ongeveer 300 tot slaaf gemaakte Afrikanen kunnen worden geruild. Deze levende lading van slaafgemaakten werd ook wel aangeduid als ‘het armazoen’.

Guyana

“Zodra u een armazoen slaven hebt gekocht, zeilt u direct naar de kolonie Berbice in Amerika. Daar zult u zich melden bij vendumeester Abraham Wijs om met gebruik van zijn advies en assistentie de verkoping van de slaven te organiseren. Wij gaan er vanuit dat een openbare veiling daartoe het meest geschikt is. Wanneer het hele armazoen tegen een redelijke prijs verkocht kan worden, dan zult u dat doen.”

“Mocht u merken dat de prijzen dalen, dan zult u een behoorlijk restant van 80 tot 100 slaven overhouden en in de kolonie van Essequebo en Demerary verkopen. Ook deze verkoping moet gebeuren via een openbare veiling en op voorwaarde dat de betaling uit suiker bestaat, of uit goede wisselbrieven. De suiker moet onmiddellijk in het schip worden geladen.”

“Mochten tegen verwachting in de prijzen te laag zijn, dan kunt u zelf beslissen naar Curaçao of St. Eustatius te varen.”

Slaven aan boord

De drie documenten geven enig inzicht in de situatie aan boord tijdens de gevangenhouding van de Afrikanen.

“Laat u niet door een slaaf overrompelen en houdt daarom daar waar nodig uw pistool gereed. Laat de slaven goed bewaken en voorkom dat er verwarring kan ontstaan. Zie toe op het onderhoud van de slavenketel (in de slavencombuis) en laat de slaven goed verzorgen en onderzoeken.”

“Wij gebieden u nadrukkelijk geen misbruik of mishandeling van de slaven toe te staan, niet door de officieren en niet door het scheepsvolk. Wanneer dat toch gebeurt, dan zult u daarvan aantekening maken. De overtreder zal door de scheepsraad gestraft worden, mogelijk met confiscatie van de gage.”

Premie bij verkoop slaafgemaakte

“Het is verboden voor eigen rekening goederen tegen slaven te ruilen. Daarentegen krijgt u, als kapitein, en uw officieren een premie voor iedere slaaf die in de kolonie wordt verkocht. Hiermee zult u genoegen moeten nemen.”

  • De kapitein: 80 stuivers per slaafgemaakte
  • De opperstuurman: 24 stuivers per slaafgemaakte
  • De oppermeester (chirurgijn): 24 stuivers per slaafgemaakte
  • De onderstuurman: 10 stuivers per slaafgemaakte
  • De derdewaak: 6 stuivers per slaafgemaakte

Deze premie wordt ook wel ‘slavengeld’ genoemd. “Het slavengeld wordt alleen uitgekeerd als de reis met winst wordt afgesloten. Wanneer winst wordt gemaakt, zullen de bovengenoemde officieren daarvan een premie van 12 procent ontvangen.”

Andere onderwerpen die in de drie instructies worden beschreven, zijn: ontmoetingen met andere schepen, waaronder die van de West-Indische Compagnie; verslaglegging aan het bestuur; wat te doen in geval van overlijden van de kapitein; controle op het verbruik van scheepsbenodigdheden; transport en verpakking van het ingekochte goud.

Transcripties

Lees hier de integrale transcripties van:

  1. De instructie
  2. De particuliere instructie
  3. De nadere particuliere instructie