Home > Introductie > De reis op de kaart

Introductie

De reis op de kaart

De reis van de Eenigheid naar Afrika en de Caraïben is te volgen via de interactieve kaart. Hieronder volgt een toelichting op:

  • de bolletjes op de kaart
  • de tekstballon met datum en locatie
  • de betekenis van de kleur van de bolletjes

Na het openen van de blog is een bijzondere kaart van de Atlantische Oceaan te zien. Het is een zogenaamde West-Indische paskaart, waarmee zeelieden vanuit Europa naar Azië konden zeilen óf de oversteek over de Atlantische Oceaan konden maken naar Amerika. Dit exemplaar is van perkament en dateert uit het einde van de 17e eeuw. De kaart is eigendom van het Norman B. Leventhal Center in de Boston Public Library, Massachusetts, Verenigde Staten.

De perkamenten paskaart is perfect voor het afbeelden van de afgelegde route van de Eenigheid. In de 18e eeuw maakten de stuurlieden echter veel meer gebruik van deelkaarten, die gedeelten van kusten en de Atlantische Oceaan afbeeldden.

Bolletjes

Op de kaart is de route van de Eenigheid uitgezet met bolletjes. De bolletjes splitsen zich of voegen zich samen bij het uit- of inzoomen op de kaart. Een cijfer in een bolletje geeft het aantal dagen aan. De knoppen voor in- en uitzoomen bevinden zich linksboven in het scherm. In- en uitzoomen is ook mogelijk door te scrollen.

De kaart kan ook worden versleept door de linkermuisknop ingedrukt te houden en de muis te bewegen.

Onder de zoomknoppen bevindt zich een knop om naar de route op de hedendaagse kaart van OpenStreetMaps te gaan.

Tekstballon

Na het aanklikken van een bolletje zonder nummer opent een tekstballon met de datum en de locatie van de betreffende dag. Met de knop ‘Lees verder’ wordt het verslag van de dag geopend.

Via de bolletjes is het mogelijk de dagverslagen van willekeurige dagen of locaties te openen.

Betekenis van de kleuren

De bolletjes hebben een blauwe of bruine kleur. Blauw verwijst naar zeenavigatie en bruin naar kustnavigatie. De opperstuurman van de Eenigheid, Daniël Pruijmelaar, gebruikte beide manieren van navigatie voor het noteren van de positie van het schip in het logboek.

Bij zeenavigatie heeft de opperstuurman de positie genoteerd in lengte- en breedtegraden. De originele lengte- en breedtegraden zijn voor dit blog gecorrigeerd. Een belangrijke correctie betreft de nulmeridiaan. Destijds werd de nulmeridiaan van de Canarische Eilanden gebruikt, tegenwoordig die van Greenwich, Verenigd Koninkrijk. Een andere grote aanpassing betreft de posities van het schip gedurende de oversteek over de oceaan. Deze zijn handmatig, mede aan de hand van het logboek, gecorrigeerd.

Bij kustnavigatie noteerde de opperstuurman de visueel zichtbare punten aan land. Aan de hand van deze gegevens zijn daarbij de moderne coördinaten gevonden.

De kaart geeft dus goed het verloop van de reis weer, maar geeft niet de exacte posities van het schip. Daarvoor waren de navigatiemiddelen van toen niet goed genoeg.

kaartx-Norman-B.-Leventhal-Center

West-Indische paskaart van Hendrick Doncker
Collectie: Norman B. Leventhal Center in de Boston Public Library. Map Reproduction Courtesy of the Norman B. Leventhal Center at the Boston Public Library.

Detail met een deel van de kustlijn van West-Afrika. Voor de kust zijn blauwe en bruine bolletjes te zien, met een getal.

Dagverslagen worden weergegeven als interactieve bolletjes op de kaart.

Aan de linkerzijde bevinden zich drie vierkante knoppen; met een plus, een min, en het symbool van een uitgevouwen landkaart.

In de linkerbovenhoek bevinden zich knoppen voor in- en uitzoomen, en om de kaart te veranderen, van historisch naar actueel of viceversa.

Detail met een deel van de kustlijn van West-Afrika in een moderne opmaak.

Weergave van de actuele kaart (Open Streetmaps).

Detail van een deel van de kustlijn van West-Afrika. Een tekstballon van een van de bolletjes op de kaart is geopend.

De tekstballon van een dagverslag toont locatie en datum van het schip.