De reis van het schip de Eenigheid begint 1 oktober 1761. Tijdens de reis wordt dagelijks verslag gedaan van de gebeurtenissen aan boord. Hieronder lees je meer over:
Dubbelklik op een tekstballon met datum en locatie om de verslagpagina van die dag te openen. Om terug te keren naar de kaart sluit je de verslagpagina door te klikken op het kruisje rechts boven het verslag.
Afzenders en archiefstukken
Het verslag van de dag bevat altijd de bijdrage van de opperstuurman. Hij hield namelijk elke dag het logboek bij. Of en wie er die dag verder verslag hebben gedaan, is afhankelijk van de omstandigheden aan boord. Elke afzender heeft een eigen pagina met symbool gekregen. Door op het symbool te klikken kan hun verslag worden geopend.
De verschillende afzenders en hun verslagen (onze archiefstukken) bestaan uit:
- Logboek opperstuurman – symbool: kompas. Elke dag wordt de bijdrage uit het logboek van de opperstuurman getoond. Opperstuurman Daniël Pruimelaar heeft in het logboek genoteerd: positie en koers van het schip, weersomstandigheden, reparaties aan boord, handelsactiviteiten en eventuele bijzonderheden.
- Journaal chirurgijn – symbool: asclepiusstaf of esculaap. De chirurgijn Petrus Couperus heeft van alle patiënten – bemanningsleden en slaafgemaakten – een rapport gemaakt. Per persoon geeft hij informatie over het ziektebeeld, de toegediende medicijnen en het verloop van de ziekte. Couperus kreeg als chirurgijn of oppermeester assistentie van ondermeester Louis Bernard. Couperus heeft zijn journaal aan het einde van de reis opgesteld.
- Scheepshandel – symbool: ton. De kapitein en de opperstuurman zijn samen verantwoordelijk voor de scheepshandel en worden geacht samen het handelsboek bij te houden. In het handelsboek wordt elke handelstransactie vermeld. Dit archiefstuk geeft informatie over het kopen en verkopen van mensen, de betaling van belasting om te mogen handeldrijven en de inkoop van ivoor, goud, brandhout, rijst, water en palmolie.
- Veiling – symbool: veilinghamer. De tot slaaf gemaakte Afrikanen zijn vrijwel allemaal verkocht per veiling. De kapitein heeft enkele slaafgemaakten verkocht ‘uit de hand’, dat wil zeggen rechtstreeks, zonder tussenkomst van een veilingmeester. Bij de veilingen is genoteerd wie er werd verkocht (een man, een vrouw, een vrouw met kind, een jongen, een meisje), de opbrengst en de naam van de koper of de plantage. Deze informatie is afkomstig uit het handelsboek.
- Brief kapitein – symbool: stuurwiel. De kapitein is verplicht zijn werkgever, de directeuren van de MCC in Middelburg, op de hoogte te houden. Hij doet dat per brief. De brieven vertellen het verhaal van de reis in een notendop, – althans vanuit economisch perspectief. Deze archiefstukken geven informatie over de handel: Naar welke ruilgoederen is veel vraag? Waar kunnen veel Afrikanen worden gekocht? Hoe is de situatie aan de kust van West-Afrika? Hoe staat het met de concurrentie?
- Directeuren – symbool: opengeslagen boek. De directeuren van de MCC vergaderen regelmatig. Ook sturen zij brieven aan correspondenten in overzeese gebieden. Notulen of brieven die melding maken van het schip de Eenigheid, zijn opgenomen in het verslag van de dag.
- Correspondenten – symbool: brief. De directeuren van de MCC hebben een groot netwerk van contactpersonen of correspondenten in Europa, Afrika, de Caraïben en Noord-Amerika. Zij correspondeerden per brief. Dit archiefstuk geeft vooral informatie over de handel ter plekke.
- Context – symbool: krant. Als een bemanningslid sterft, dan worden zijn bezittingen aan boord geveild, vaak op de dag van het overlijden. Ook als bemanningsleden deserteren, worden hun bezittingen op deze manier verkocht. De opbrengst kwam in het eerste geval ten goede van de nabestaanden, in het tweede geval van de MCC. Wanneer er relevante informatie uit andere bronnen dan het archief van de MCC voorhanden is, wordt deze ook gegeven. Denk bijvoorbeeld aan krantenberichten.
- Notaris – symbool: zegel. Notarissen spelen een bescheiden maar niet onbelangrijke rol in de reis van de Eenigheid. De notariële akten die zij opmaken voor de kapitein en zijn bemanningsleden worden in dit blog gegeven.
De bijdragen aan het verslag van de dag zijn van de hand van verschillende afzenders. Zij hebben een eigen symbool in het verslag van de dag gekregen.
De rand van de verslagpagina is bruin of blauw. De kleur verwijst naar de manier waarop de opperstuurman de positie van het schip heeft vastgesteld; met behulp van kust- of zeenavigatie. Zie de webpagina De reis op de kaart.
De blog delen
Het verslag kan met anderen worden gedeeld via de blauwe delenknop rechts boven in het verslag. Na klikken op de delenknop worden drie opties gepresenteerd: Facebook, Twitter of email.
Ook kan een reactie worden achtergelaten. Zie reageren.
Tijdbalk
Het is mogelijk door de tijd te reizen door het verslepen van de oranje markering in de tijdbalk onder in het scherm. Om één dag achteruit of vooruit te gaan, kan respectievelijk links of rechts van de markering worden geklikt. Een trans-Atlantische reis met slaafgemaakten duurde gemiddeld anderhalf jaar en dat is ook het geval bij de reis van de Eenigheid. De reis begint 1 oktober 1761 en eindigt 25 maart 1763.
Dashboard
Onder de tijdbalk bevindt zich het dashboard met gegevens over die dag: het weer, de positie van het schip, de afgelegde afstand in nautische mijlen en in kilometers, en het aantal bemanningsleden en gevangenen aan boord.
Logboek van de opperstuurman, opengeslagen op 19 t/m 24 december 1761.
Journaal van de chirurgijn of oppermeester, opengeslagen op een pagina met recepten van geneesmiddelen.
Het handelsboek van het schip de Eenigheid, opengeslagen op twee dagen waarop mensen zijn geruild tegen goederen.
Brieven van de kapitein, rechts een brief gedateerd 2 januari 1762.
Vrijwilligers van het Zeeuws Archief hebben alle teksten getranscribeerd. Studenten hebben alle transcripties vertaald naar modern Engels.