Over dit project

Concept van de blog

Het idee van de blog bestaat uit de reconstructie van één driehoeks- of slavenreis met behulp van de authentieke archiefstukken. Van dag tot dag kan de reis worden gevolgd. De ‘hoofdrolspelers’ van 252 jaar geleden ‘doen zelf verslag’ van de gebeurtenissen aan boord en soms aan wal, via de archiefstukken die zij hebben nagelaten.

Aan het woord komen:

  • De opperstuurman. Hij hield dagelijks het logboek bij.
  • De kapitein. Hij schreef gedurende de reis brieven aan de directeuren van de MCC in Middelburg.
  • De kapitein en de opperstuurman als kooplieden. Beiden waren verantwoordelijk voor het bijhouden van het handelsboek.
  • De chirurgijn. Hij hield van iedere patiënt – Afrikaan of bemanningslid – een dossier bij en een overzicht van alle uitgereikte recepten.
  • De hoogste bemanningsleden eventueel uitgebreid met de bootsman, verenigd in de scheepsraad. De raad nam gezamenlijk belangrijke besluiten en of stelde verklaringen op.
  • De bemanningsleden. Zij tekenden uiteenlopende documenten als schuldbekentenissen of een ontslagbrief. Wanneer zij gedurende de reis overleden, werden hun bezittingen aan boord geveild.
  • De overzeese correspondenten van de MCC. Zij correspondeerden met de directeuren van de MCC in Middelburg.
  • De directeuren van de MCC in Middelburg. De besluiten uit de vergaderingen van de directeuren werden vastgelegd in de notulen. Daarnaast correspondeerden de directeuren met de overzeese correspondenten.

Daarnaast komt een aantal andere betrokkenen dankzij de archiefstukken in beeld:

  • Inwoners van de kustgebieden in West-Afrika. Aan lokale machthebbers werd belasting (coustume) betaald. Van WIC-dienaren aan de Goudkust werden tot slaaf gemaakte Afrikanen, ivoor en proviand gekocht.
  • Inwoners van Guyana. Inwoners van de koloniën Berbice en Essequebo en Demerary kochten slaafgemakten, leverden diensten of verkochten proviand aan de kapitein.
  • Kapiteins van Nederlandse en buitenlandse schepen. De namen van kapiteins en hun schepen werden vaak door de kapitein of de opperstuurman genoteerd.

Voor de blog is ook gebruik gemaakt van archiefstukken over de equipage, de inkoop van de handelsgoederen (cargazoen) en de retourlading. Hierin zijn alle overige betrokkenen van deze driehoeksreis aanwezig: van medewerkers van de MCC op de werven, in de pakhuizen en op de lijnbanen tot handelaren in textiel en buskruit, en van de herbergier in wiens herberg de monsterrol werd opgesteld, tot de torenwachter, die melding maakte van de thuiskomst van het schip.

Geen stemmen van slaafgemaakten

Het archief van de MCC bestaat uit een financiële administratie. Hierin werden gebeurtenissen en besluiten vanuit een financieel oogpunt vastgelegd. De stemmen van de tot slaaf gemaakte Afrikanen zijn per definitie niet te horen. Toch kan soms een glimp van de gevangen Afrikanen worden opgevangen. Dat is het geval in het journaal van de chirurgijn. Hij maakte een beschrijving per patiënt en gaf daarbij informatie prijs over hun gesteldheid en de omstandigheden waarin zij zich bevonden.