Close

Matroos Madroes beter

Journaal chirurgijn

Den 20 dito klaagde mij Alonso Madroc, geboortig van Cadiz, over pijn in al zijn leden, was koortsagtig, bevond dat hij een gehele verstijving over sijn lighaam had, ordonneerde ’t mixtura sudorificans (voorsch. 2), verders nadien er koorts bij was, voornamentlijk om den ander dag, gaf hem daarvoor ’t pulvis antefebrilis (voors. 1), kookte hem verders ’t aposema (voorsch. 7), na ’twelke hij nog enige dagen ’t tinctura stomachalis gebruikte en dede den 9 november sijn dienst.

 

Voorschrift 1: voor ordinaare gaande en koomende koortsen.

R/ Misce fac pulvis antefebrilis dosis [meng en maak een poeder tegen koorts]: ℈ II

  • Oculi cancri [oculi cancri, kreeftsogen, koortsdempend]: ℥III
  • Corallum rubrum [rood koraalmos]: ℥I
  • Cornu cervi usti [gebrande hertshoorn]: ℥ ß
  • Antimonium diaphoreticum [zweetdrijvend middel]: ʒ III
  • Sal nitri [salpeter]: ℥I
  • Croci orientales [saffraan]: ʒI
  • Oleum macis [nootmuskaatolie]: guttae XXX

 

  • ℈ scrupel = 20 grein, dus ongeveer 1,3 g
  • ʒ drachme = 3 scrupel, dus ongeveer 4 g
  • ℥ uncia = ons = 8 drachmen, dus ongeveer 31 g
  • ß ½ van de gegeven hoeveelheid

Voorschrift 7

R/ Misce fac aposema, cum satis quantum aquae pluvialis [meng en maak van dit mengsel zoveel als nodig]

  • Herba tussilago [hoefbladkruid]
  • [Herba] agrimonia[e]  [leverkruid]: ana manipulum unam
  • [Herba] althea (heemstkruid]
  • [Herba] hijsopi [hysopkruid]
  • [Herba] cardui benedicti  [kruid van gezegende distel]: pugillos duos

 

  • āā en ān: en ānn = ana (Gr.) neem van elk evenveel
  • man: = manupulus = een handvol
  • pug: = pugillus, mv. pugilli = een greep tussen vinger en duim