Den 28 dito klaagde mij Jan Minkenveld, onse schipper, leggende doen voor ’t ShamaGhana fortres Chama, over pijn in al zijn leden, was braakagtig, bevond een Intermitterende koorts, infectieziektefebris intermittens, afgaande koorts, versocht om een dosis laxeerpillenpillulae purgantes dewijl hij seide een tegensin te hebben om poeders te gebruiken,

gaf hem 5 pillen die hij seer dikmaals van mij reets gebruikt had en die hij segt seer gemakkelijk voor hem te zijn (voorsch. 12), ordonneerde vervolgens ’t navolgende mengselmixtura, dewijl ’t braken en de koortsen sig meer verheften en doordien ik op mijn versoek hem tot geen fometijf konde bewegen (voorsch. 13),

lag mede twee hooftplaasters doordien sterk klaagde over pijn in ’t hooft maar ’tgeen mijns dunkens door de koorts wierd teweeggebragt, waardoor hij in de koortsaanval paroximus als raaskalde, kookte hem doe van de phitisana (voorsch. 14) waarvan ik hem na sijn genoegen liet drinken en continueerde daarmede 12 april 1762Tot vandaag kreeg kapitein Menkenveld voorschrift 14 toegediendtot aan ’t hooft Fortres S. George D’Elmina als wanneer verklaarde redelijk wel te wesen na alvoorens een laxeermiddel laxans van ’t sennablad folium sennae gebruikt te hebben (voorsch. 15),

maar verviel naderhand weder aan ’t braken, sijnde verselt met veel slijm, met gal ondermengt, waarop voornoemde mixtura (voorsch. 13) weder ordonneerde, gaf ook ’t bolus (voorsch. 16), maar terwijl ’t braken alsnog bleef aanhouden, versogt doen dat hij een fometijf wilde gebruiken, ’tgeen hij deed, van ’t braakwortel pulvis hijpecacuna ℈ II, waardoor hij veel slijm en gal quijtgeraakte en was naderhand ook veel beter, gaf hem doen om van te drinken ’t cardiacum frigidum (voorsch. 17)

Voorschrift 15

R/ Misce fac haustus [meng en maak een slokje, in colijk [koliek: diarree], buikpijn en hardlijvigheijt deselve gebruikt.

• Folium sennae [sennablad, laxeermiddel]: ℥ ß
• Semen anisi [anijszaad]: een vingerhoed vol
• Saccharum candij (kandijsuiker): quantum sufficit (zoveel als nodig)

• ℥ uncia = ons = 8 drachmen, dus ongeveer 31 g
• ß = ½ van de gegeven hoeveelheid

Voorschrift 13

R/ Misce fac mixtura cardialga (meng en maak een mengsel tegen heftige pijn in de maagstreek), in braaking alle 3 uuren een teekopje vol.

• Aqua melissae [melissethee]
• [Aqua] menthae [muntthee]: ℥ III
• [Aqua] prophilactica: ℥ I
• Diascordium Fracastorii [opiumbevattend kruidenmengsel als likkepot volgens Girolamo Fracastoro, Hieronymus Fracastorius (arts in Trente, 15e/16e e.)]: ℥ I
• Oculi cancri [kreeftsogen, concrementen uit de maag van rivierkreeften]
• Corallum rubrum [rood koraalmos, koortsdempend]: ana ℥ I
• Sal prunellae [prunellezout, gesmolten salpeter]: ℈ II
• Spiritus nitri dulcis [spiritus aetheris nitrox, ethylnitriet]: Gutta, mv. guttaedruppelguttae XX

• ℈ scrupel = 20 grein, dus ongeveer 1,3 g
• ℥ uncia = ons = 8 drachmen, dus ongeveer 31 g
• āā en ān: en ānn = ana (Gr.) neem van elk evenveel

Voorschrift 16

R/ Misce fac bolus (meng en maak een vettige substantie), in braking, disenteria en andere lopen van goet gebruik.

• Diascordium Fracastorii: ℥ ß
• Laudanum liquidum Sijdenhami [opiumbevattend kruidenmengsel als likkepot volgens Girolamo Fracastoro, Hieronymus Fracastorius (arts in Trente, 15e/16e e.)]: Gutta, mv. guttaedruppel guttae XX
• Oleum menthae [muntolie]: guttae V

• ℥ uncia = ons = 8 drachmen, dus ongeveer 31 g
• ß = ½ van de gegeven hoeveelheid

Voorschrift 17

R/ Misce fac cardiacum frigidum [meng en maak een koud kompres].

• Vinum rhenanum [rijnwijn]: uncias decem
• Succus (de) limonibus recentur expressae [versgeperst limoensap]: unciam unam
• Aqua communis et sacchari albi (gewoon water en witte suiker): quantum satis (zoveel als nodig)