Den 17 dito klaagde mij Thomas Ditmar, kok, geboortig van Hamburg, over pijn op de borst, hoeste sterk, konde beswaarlijk sijn adem halen, bevond sulks gekregen te hebben dat hij soo bij nagt als dag zijn lighaam weinig in agt genoomen te hebben, deed een ruime aderlating, dewijl hij jong en volbloedig was van een ons of twalef waardoor hij veel verligting kreeg, gaf hem vervolgens ’t mixtura (voors. 6) waarvan om de uur of drie aan hem een warm teekopje vol liet geven, kookte vervolgens ’t aposema (voors. 7), lietter hem van warm drinken, lag ook een smeerzalfceroon op de pijnlijke zijde van ’t pleister met labdanum, een soort hars, en komijnemplastrum de labdano et cumino.

Voorschrift 6

R/ Misce fac mixtura [meng en maak een mengsel], alle 3 uuren een teekopje vol, om te sweeten.

• Diascordium Fracastorii [opiumbevattend kruidenmengsel als likkepot volgens Of Girolamo FracastoroArts in Trente in de 15^e/16^e eeuwHieronymus Fracastorius]: ℥ I
• Oculi cancri [kreeftsogen, concrementen uit de maag van rivierkreeften]: ʒ I
• Antimonium diaphoreticum [zweetdrijvend middel]: ℈ II
• Croci optimi  [safraan]: ℈ ß
• Laudanum liquidum Sijdenhami [kruidenmengsel op basis van opium, verbeterd door Engelse arts in de 17^e eeuwThomas Sydenham, bij braken, diarree, buikpijn]: Gutta, mv guttaedruppelguttae XXX
• Aqua foeniculi [venkelthee]: ℥ III
• [Aqua] thericalis [theriakwater, wondermiddel uit verschillende samenstellingen]: ℥ I
• [Aqua] melissae [melissethee]: ℥ II
• Sijrupus altheae [heemstsiroop]: ℥ I

• ℈ scrupel = 20 grein, dus ongeveer 1,3 g
• ʒ drachme = 3 scrupel, dus ongeveer 4 g
• ℥ uncia = ons = 8 drachmen, dus ongeveer 31 g
• ß = ½ van de gegeven hoeveelheid

Voorschrift 7

R/ Misce fac aposema, cum satis quantum aquae pluvialis [meng en maak van dit mengsel zoveel als nodig]

• Herba tussilago [hoefbladkruid]
• [Herba] agrimonia[e]  [leverkruid]: ana manipulum unam
• [Herba] althea [heemstkruid]
• [Herba] hijsopi [hysopkruid]
• [Herba] cardui benedicti  [kruid van gezegende distel]: pugillos duos

• āā en ān: en ānn = ana (Gr.) neem van elk evenveel
• man: = manupulus = een handvol
• pug: = pugillus, mv. pugilli = een greep
• tussen vinger en duim